domingo, 19 de fevereiro de 2012

Hau nia Filosofia mak “Involvimentu Laos Akuza” Ema Seluk



Taur Matan Ruak nudar lider ba Foinsa’e sira durante funu nia laran, afirma ninia filosofia ba lideransa sira ne’e. Nia tenik katak:

“Hau nia filosofia mak involvimentu laos akuza imi iha era indepedensia no dezenvolvimentu. Ida ne’e hau nia prepozisaun ba imi ho imi nia organizasaun”, dehan Taur ba lideransa maximu organizasaun arte marsiais no arte ritual sira ne’e.

Ho baze iha hau nia filosofia ida ne’e mak hau hakarak koalia ho imi no hau hakarak enkoraja imi ho imi nia organizasaun atu ita servisu hamutuk. Iha ema balun dehan mai hau katak se’e hau halibur imi depois aban bainrua imi halo problema mak hau sei ulun moras. Maibe hau dehan ba sira katak sira iha arte marsiais no arte ritual mesak ita nia oan, ita nia alin no futuru ba nasaun ida ne’e, sira parte hosi Foinsa’e sira iha nasaun ida ne’e ninia laran. Total populasaun Timor-Leste besik pursentu lima-nolu mak idade otas nurak no Foinsa’e. Tamba ne’e prinsipal liu mak dudu no fo motivu ba sira ninia partisipasaun laos ita tauk ka moe tamba sira baku malu. Tamba ne’e hau nia filosofia ne’e involvimentu laos akuzasaun.

Depois hau sai hosi Forsa Defeza Falintil-FDTL, hahu iha data 06 Outobru 2011, hau hakarak tama iha vida politik no kandidata An ba Prezidente da Republika Timor-Leste. Tamba hau nia sentidu mak ita hamutuk foti dignidade nasaun ida ne’e no identidade Povu Timor-Leste. Depois ita ukun An iha tinan 10 nia laran, ita nia Instituisaun hirak estadu nian desorganizadu tebes. Ita nia povu nasaun ida ne’e fahe malu ho halo problema ba malu. Ita fahe malu tamba buat kiik-oan ida, maibe ita haluha buat boot ida ne’ebe halo ita hamutuk. Ita fahe malu no hatudu ita ninia radikalismu partidaria, grupuismu, lorosa’e-loromonu, tamba organizasaun arte marsiais no arte ritual. Maibe ita haluha katak iha buat boot ida ne’ebe mak halo ita hamutuk. Ne’e mak ita nia luta ba Ukun Rasik An (URA). Nasaun ne’e povu (ita) mak harii, laos partidu ida ka laos tamba iha prezidenti ida ka laos tamba iha Primeiru Ministru, Ministru ka laos tamba Parlamentu ida. Maibe ita povu mak harii nasaun Timor-Leste. Tamba ne’e hau nia objetivu kandidata An mak atu dignifika no valoriza povu ida ne’e.

Hau iha prekupasaun boot tebes ba Foinsa’e hanesan kamada sosial, politiku no kultura iha nasaun ida ne’e. Oinsa mak atu dignifika no valoriza imi Foinsa’e ho imi nia organizasaun ninia partisipasaun iha funu ba libertasaun nasional ida ne’e. Tamba ne’e hau mai atu halibur no hakarak servisu hamutuk ho imi hotu. Hau mai laos atu fahe, se’e atu fahe hau la mai, afirma Taur Matan Ruak ba lideransa organizasaun arte marsiais no arte ritual sira ne’e. Ema kritika hau dehan tamba-sa mak hau besik-dei tba Foinsa’e sira,veteranu, eis-kombatante, faluk no oan-kiak sira. Hau hataan ba sira, nudar prezidenti hau nudar lider ba sira no ba povu hotu. Maibe nudar komandante funu nian mak hau mai tamba sira duni. Iha hau nia kandidatura hau dehan nune Uluk ho imi mate ba Ukun Rasik An, agora Fila ho imi Hisik Kosar ba Moris Diak”. Tamba objetivu ida ne’e mak hau hakarak dehan ba imi atu kontinua organiza imi nia An, imi tenki mais forti liu duke agora no imi tenki mais util ba mehi ida moris diak. Ida ne’e mak hau hakarak, tamba ne’e, iha hau ninia kandidatura hau dehan Tamba-sa uluk ba mate ita hamrik iha oin, maibe agora ba moris diak ita hamriik fali iha kotuk?

Lideransa maximu organizasaun hirak ne’e apresia no haksolok tebes hasoru malu no bele fahe hanoin ho Taur Matan Ruak hanesan kandidatu Prezidenti da Republika periodu 2012-2017. Luis da Costa Carvalho ne’ebe kordena ekipa ida ne’e esklarese katak, sira kontenti tebes bele hasoru ho Taur Matan Ruak. “Ami kontenti no haksolok tamba bele hasoru malu ho maun. Ami mai tamba ita mak ami nia maun, ami nia lider no ami nia komandante durante funu ba Ukun Rasik ÁN iha tinan 24 nia laran”, dehan Luis molok esplika ba Taur konaba sira ninia vizaun.

Carlito Sanamea hosi organizasaun 7-7 (hitu-hitu) mos esklarese ba Taur Matan Ruak katak to’o ona tempu para Timor-oan hamutuk. Foinsa’e sira mos autor ba funu ida ne’e. Nune tempu ona atu fila hamutuk ho sira ninia lideransa funu ninian. Responde ba ejizensia hirak ne’e Taur Matan Ruak hatete katak “hau konfia ho imi ita bele halo mudansa iha ita nia nasaun. Hau la presija dehan saida mak imi tenki halo, tamba hau hatene imi kumpriende saida mak imi tenki halo. Uluk iha funu nia laran, ami la presija hanorin imi atu organiza malu hodi hamutuk lori nasaun ba Ukun Rasik Án. Hau fiar iha imi, imi sei halo ida ne’e ba moris diak ninian, afirma Taur Matan Ruak.”

Sem comentários:

Enviar um comentário