quinta-feira, 30 de junho de 2011

SANDIWARA POLITIK FRETILIN-ALKATIRI: TAKA DALAN BA GERASAUN FOUN HO PAKOTE ÚNIKU

Jormalista: Mario Ximenes

TDF – Dili. Iha 2006, liu hosi aktu foti liman, hodi lori Alkatiri ho Lu-Olo ba poder iha Partidu Fretilin nia laran. Ema sira nebe haneasn josé Lusi Guterres, Maubocy ho Victor da Costa (agora FRETE-MUDANSA), le hetan oportunidade atu koalia, no ikus mai laiha oportunidade hodi kandidata aan ba lideransa Fretilin nian.

Mesmu ke estatuto partido FRETILIN fo deit period rua ba Presidente ho Vice Presidente atu bele kaer kargu partido, tuir poder diskresionário nebe mak Sekretario Geral ho President Partido iha, Mari-Lu muda tiha estatuto hodi husik sira nain rua atu bele tur tan iha lideransa politika Fretilin.

A’at liu tan, Mari Alkatiri, tau fali criteria ida nebe difikulta maluk seluk iha Fretilin, katak atu sai kandidatu ba Presidente ho Sekretario Geral Fretilin, tenki sai membro Komite Sentral Fretilin periodu rua.

Pakote uniku ne, sei lao nafatin nebe militantes sira sei vota YES or NOT. Iha eleisaun direita nee, sira sei uza URNA (kaixa tau voto) rua, se mak gosta Mari-Lu sei vota iha kaixa A, no la gosta karik sei vota ba kaixa B. Tuir Manuel Mendonsa, simpatizante ida hosi Ainaro, ema hotu nebe tauk, sei tau hotu ba kaixa A, tanba se sira vota kontra Mari-Lu nia ema sei hare sira no fo kastigu. Tanba ne, ema barak mak sei vota MAMUK karik iha duni eleisaun directa.

A’at liu tan, aktu Mari-Lu ida ne, halo ema ka lider potensial seluk hanesan David Ximenes, Rogerio Lobato, Lito Lobato, Estanislau da Silva ho seluk-seluk tan lakon oportunidade atu kaer kadeira nuda Presidente ho Sekretario Geral Fretilin. Tuir fonte ida iha Komite Sentral BP-7 nia laran, katak Mari halo tiha Fretilin hanesan ni riku soin rasik, tanba ne iha maluk barak iha BP-7 neba mak hakarak Fretilin agora hanesan Fretilin-Alkatiri, tanba tuir liu hanoin Alkatiri nian, duke tuir prinsipius Partido Fretilin nian.

Kandidatura ho pakote úniku Fretiln-Alkatiri ne, taka dalan hotu ba jerasaun iha partidu laran no la fo fatin atu hamosu lider seluk, desde ke Mari-Lu sei iha hela partidu nia laran. “Pozisaun Mari-Lu agora forte liu tan iha partidu laran no halo sira nain rua hanesan tiha Maromak iha partidu laran”, tenik militante Fretilin ida naran Maritu hosi Betó.

Pozisaun Mari-Lu hanesan sandiwara politik ida nebe triste tebes, tanba taka dalan ba lider foun, hamosu krize lideransa foun iha Fretilin nia laran. Ida ne sei difikultas lideransa foun barak hanesan Aniceto Guterres, Rui Araújo, Gergorio Saldanha (Komite 12 Novembro), Domingos Sarmento,  Inacio Moreirra ho seluk tan, tanba laiha oportunidade atu bele hakat ba leten. Sei susar liu tan ba lider intelektual sira ne, sei hasoru bareira bot grupo Mari-Lu nebe konhesidu hanesan “Grupo NULKEU” Mari-Lu, nebe Arsenio Bano (vice Presidente) José Reis ho José Manuel Fernandes mak representa. Bainhira Tim Inti Mari-Lu nian ne tun ona mak foin lideransa foun seluk bele tama.

Sandiwara politika ida ne, taka mos dalan baa lideransa hosi Juventude hanesan Liurai Tasi, Eladio Fakulto, ho seluk-seluk tan nebe, mate ka moris iha deit Organizasaun Juventude ne nia laran.

Sandiwara politik ida ne sei lao nune bebeik to tinan hirak liu mai, no sei laiha mudansa boot mak bele mossu iha Fretilin, tanba ida ne laos Fretilin ida ema hotu uluk luta no defende, maibe tanba ida ne mak naran Fretilin-Alkatiri. Ita hein!