segunda-feira, 11 de abril de 2011

Kazu VPM Jose Luis Guterres AMP Rekonese Ne’e Tendensia Politika, Fretilin Maka Hato’o Keixa


Posting Husi : Josefa Parada

DILI – Bloku Aliansa Maioria Parlamentar (AMP) husi CNRT no PD hare kazu Vice Primeru Ministru (VPM) Jose Luis Guterres hanesan praktika iha aktus ida ho intensaun politiku ka politizasaun ba aktus ida ne’e.

Tanba ne’e  tuir regras Parlamentu liu husi deputadus sira, husu ba Tribunal Rekursu (TR) atu halo tuir kopetensia nebe iha hodi hare lalaok MP ninian. Maibe husi Fretilin nian hanoin katak atu kombante korupsaun tenki ba kadeia ne’e komitmentu ema hotu nian inklui AMP ho hetan indisiu sira hanesan ne’e bankada Fretilin maka halo keixa.

Tuir Deputadu Aderito Hugo da Costa husi bankada CNRT, hatete ne’e regras rezulusaun nebe hasai no deputadu sira uja tipo rezulusaun para atu ekspresta sira nia lamentasoens tanba hare praktika aktus-aktus balun iha MP hatudu sinal politizasaun. Li-liu relasaun kazu prosesamentu ba VPM Jose Luis Guterres nian, nebe faktus hatudu katak Aderito, VPM Jose Luis Guterres ne’e tuir lolos nia mesak maibe iha autor sel-seluk nebe faktus ho evedensia hatudu mo-mos katak autor sira ne’e tuir lolos tenki tama hotu iha prosesamentu ne’e.

“ Aktor sira ne’e laiha prosesamentu  MP abandona tiha deit la  tau konsederasaun avansa liu fali Senhor Jose Luis Guterres. Ida ne’e maka ami hare hanesan praktika iha aktus ida ke ho intensaun politiku ka politizasaun ba aktus ida ne’e. Tanba ne’e  maka tuir regras mos Parlamentu liu husi deputadus sira husu ba Tribunal Rekursu (TR) atu halo tuir nia kopetensia iha atu hare lalaok MP ninian,” hatete Aderito ba STL iha PN, Kinta (6/4).

Liafuan hanesan reforsa husi Deputadu Adriano do Nascimento husi PD komenta katak depois investigasaun ema nebe akuza dadus sira ne’e kompletu sei lori ba tribunal instrusaun halo fali julgamentu sei nia ne’e forte maka lori ba tribunal hodi julga mais ne’e hasai ona suspende no nia imunidade. Maibe katak Adriano iha ne’e laiha konstituisaun husi PGR dereitamente ba tribunal.

“ Hau hakarak hatete katak tanba sa mak ami tau iha rezolusaun suspensaun imparsial katak loron ida ba hatn ih Tribunal no remata julgamentu fila mai halao funsionamentu hanesan VPM nafatin. Tanba sa, tanba TL sidauk iha lei konaba suspensaun, TL sidauk iha lei konaba atu hasai imunidade maske iha konstituisaun hatete,” dehan Adriano.

Tuir Deputadu Natalino dos Santos hatete katak tribunal justisa atu halo inkeritu ho investigasaun ba PGR relasiona ho kazu VPM Jose Luis Guterres katak tuir sira nia hare injustisa bo’ot nebe PGR halo ne’e lolos autor-autor prinsipal sira nebe asina kontrato no ema sira nebe selu osan katak ema sira ne’e disklui hasai tiha nudar akuzador no ema nebe hare la lolos hanesan arguidu responsabilidade ba asuntu ne’e maka sai fali arguidu.

” PN hakarak husu rezolusaun ida ne’e para prevene la bele ba oin justisa ne’e la bele sai fali justisa ne’e hanesan palku politika para atu politika maibe instituisaun PGR hanesan instituisaun ida nebe atu garanti justisa no defende dereitu estadu ida nian tuir konstituisaun fo ba sira,” hatete Natalino.

Entretantu, tuir Xefi bankada Fretilin Aniceto Guterres komenta katak  iha momentu ne’e PGR sidauk Ana Pessoa ida, prokurador investiga tiha kezu ne’e tanba iha evedensia forti entaun provudor inkaminha ba Ministeriu Publiku, Ministeriu Publiku prosesa.

AMP sira mos sei halo karta ba PR katak PGR Ana Pessoa Pinto tenki rejigna a’an katak Aniceto ne’e laiha problema maibe uluk sira maka husu Ana Pessoa ne’e sai PGR laos fretilin. Jame do Rosario

Eleisaun 2012, CNRT Fiar Aan Manan Absoluta


Josefa Parada - Sesta, 08 Abril 2011 - SUARA TIMOR LOROSAE

DILI–Ho intensaun hakarak liberta povu husi kiak, Partidu CNRT fiar aan atu manan absoluta iha eleisaun jeral 2012. Oras nee dadaun, partidu nee realiza ona programa balun iha baze nudar estratejia ida hodi garante vitoria eleisaun.

“Haree hikas ba kotuk, uluk partidu nee foin harii fulan tolu deit antes eleisaun, maibe hetan ona kadeira sanulu resin walu (18) iha Parlamentu Nasional. Agora partidu nee halo tinan haat ona. Ita haree took saida mak bele mosu iha eleisaun mai.

Partidu agora prepara aan realiza programa iha distritu sanulu resin tolu,” katak Sekretariu Estadu Asistensia Dezastre Naturais,Jacinto Gomes de Deus ba STL iha Merkadu Lama, wainhira partisipa komemorasaun loron mundial ba saude, Kinta (07/04).

Nia haktuir, agora dadaun partidu halo konsolidasaun iha baze, hanesan iha Distritu Ermera, Sub Distritu Hatulia no Rai Laku. Tempu badak sei halo ba distritu hotu. Agora estrutura partidu hamutuk ho militante sira servisu makaas atu halo kongresu nasional ba dala rua iha dia 28 Abril too dia 1 Maiu, fatin iha Merkadu Lama, nebee sei involve reprezentantes no partisipantes husi distritu hotu.

“Hau hanesan sidadaun no militante Partidu CNRT, fiar metin katak, iha eleisaun mai partidu manan mutlak (absoluta, red). Tanba partidu hakarak hasai ema husi mukit no halo dezenvolvementu ba rai nee. Partidu CNRT tuba nafatin mak too ohin loron ukun aan,” tenik Jacinto.

Tuir Jacinto, partidu nee kumpri ona prinsipiu balun hodi liberta povu, hanesan implementasaun Pakote Referendum iha Timor laran tomak. Oras nee CNRT iha nafatin komitmentu atu manan iha eleisaun hodi kaer ukun nafatin, para bele halo dezenvolvementu ba povu no rai ida nee. Nia afirma, odamatan CNRT nakloke ba ema hotu atu bele tama. Importante mak iha hanoin hanesan ho partidu atu halao programa hodi hadia povu nia moris.

Iha parte seluk, Antonio Soares nudar militante CNRT fiar mos katak, partidu nebee Kay Rala Xanana Gusmão lidera nee, sei manan absoluta iha eleisaun 2012. Iha lideransa Xanana Gusmão nian durante tinan haat, realiza ona programa balun nebee bele ajuda povu barak sai husi kiak, hanesan fahe osan ba ferik katuas sira. Needuni iha futuru, ho manan absoluta, Xanana Gusmão sei lori nafatin partidu nee ba oin, hodi hadia povu nia moris.

Alende Xefe Suku Asamuta, Andre Soares hatutan, “Durante tinan haat, governu lidera husi Kay Rala Xanana Gusmão, hau sente programa dezenvolvementu ekonomia lao, tanba hadia povu nia moris, liu-liu fo subsidiu ba ferik katuas sira, nomos fahe projetu Pakote Referendum ba emprezariu sira, hodi bele loke kampu servisu ba joven sira nebee sei nganggur hela. Needuni, hau sente iha eleisaun mai, xefe governu nia partidu sei kaer nafatin”.

Optimismu hanesan hatoo husi estudante finalista UNTL, Mario de Jesus katak, eleisaun 2012 CNRT sei ukun nafatin. “Ita haree povu barak apoia husi Partidu CNRT nia programa, nebee durante nee implementa iha distritu too area rurais. Needuni iha eleisaun mai, CNRT sei okupa kadeira barak nafatin,” nia optimista.Jef
.