domingo, 17 de julho de 2011

FH: Prof Jeffrey Sachs Husu Timor-Leste Diversifika nia Fundus

Dili. Prof. Jeffrey Sach, osan ne’ebe maka Timor-Leste iha no tau iha Banku Amerika nian, tenki uja hodi investe ba Desenvolvimentu ekonomika no infraestrutura Timor-Leste nian, haktuir lia hirak ne’e iha sesaun apresentasaun PEDN husi PM Kay Rala Xanana Gusmao ba parceiru Desenvolvimentu Nasional iha surumutuk TLDPM, Tersa-Feira (12/07/2011). Haktuir Prof. Jeffry Sachs husi Culombia university Earth Institute, ne’ebe apresenta ninia komunikasaun ho titulu, ”Timor-Leste’s development Trajectory”, argumenta Prof. Jeffry, "osan ne’ebe Timor-Leste iha teisouro Amerika nian, hamutuk US$8 bilaun (Dolares Amerikanu bilaun 8)".

Hatan ba sujestaun husi Prof. Jeffry sachs, PM Kay Rala Xanana Gusmao, ”importante duni atu osan ne’ebe iha, atu investe ba desenvolvimentu ekonomika no infraestrutruas”. Hatutan PM Kay Rala Xanana Gusmao, ”atu investe ba desenvolvimentu ho osan Fundu Petrolifero, ba dala uluk, tenki muda Lei Fundu Petroleum, atu nune’e bele sai hanesan garantia ba imprestimu konscecionais”.

Tenik tan PM, ”osan ne’e Timor-Leste iha, buka atu difersifika hodi hetan beneficius bot ba Timor-Leste nia ekonomika, se ita koncentra ka rai deit osan iha USA bond, sai hanesan risku bot ida ba Timor-Leste nio osan, tanba ekonomia Amerikana mos oras ne’e hasoru krise bot, desvalorizasaun ba US dolares, krisi divdia publika ne’ebe áas tebes, neduni importante ba Timor-Leste buka difersifika investimentu ba FP hodi alarga tan bond sira seluk”, defende PM kay Rala Xanana Gusmao,liu husi Konferensia,iha CCD, depois apresentasaun PEDN, tersa-feira (12/07/2011).

Iha apresentasaun PEDN ba parceirus sira, haktuir PM, "PEDN ninia filosofia, fiar katak la iha planeamentu, la desenvolvimentu ho ninia fim ne'e. Planeamentu ne'e metedu estruturasaun ideiais no ideias, ne'ebe iha ninai filosofia politika ninia kariz sosioekonomika no ne'ebe lideransa rai ne'e nian, ho ninia obrigasaun tenke asume". Hatutan, "filosofia ne'ebe orienta ba hanoin sira ne'e, tradus iha oferta diak iha kondisoens ba moris ba populasaun Timor oan, iha espasu temporal ne'ebe posivel no palpavel".

Haktuir tan PM, "PEDN visa krescimentu ne'ebe maka integradu, iha krescimentu ekonomika ne'ebe kontiunua bele hametin desenvolvimentu ba komponente sosial no umana, hanesan: oportunidade ba servisu; prestasaun servisu ne'ebe diak liu tan; qualidade ba distribuisaun ba riku soin rai nian; aperfecoara konecimentu; mudansas ba atiude no komportamentus no konfiansa ba estabilidade nasional".

PEDN viabiliza tanba atribuitos hat (4): "vontade politika; potensial ekonomika; integrasaun nasional no dinamismo".

PEDN mos orienta ba pilares tolu (3): "desenvolvimentu kapital umanu, desenvolvimentu infraestruturas no desenvolvimentu ekonomika".

Sem comentários:

Enviar um comentário